1. #baby
  2. #baby-artikelen
  3. #man-made-chemicals
  4. #pbde
  5. #pbdes
  6. #schuim
  7. #vlamvertragers
  8. #wetgeving
  9. Artikelen

Een brandende vraag: moeten chemische vlamvertragers verboden worden?

In Amerika worden moeders deze week gebombadeerd met met meerdere honderden verhalen over vlamvertragers in baby-artikelen. Fox News schreeuwt: ?Studie: meer dan 80% van babyproducten zijn giftig.? Men kan het hun niet kwalijk nemen dat ze in paniek raken.

Het onderzoek ontketende een storm in de Amerikaanse MSM en is deze week gepubliciceerd in Environmental Science and Technology. Het richt de schijnwerpers op een groot probleem: consumentenproducten en chemicalienwetgeving.

Wat vertelt studie ons?

Heather Stapleton (Duke University in Durham, North Carolina) en haar collega?s gingen op onderzoek uit, zij wouden weten hoe wijd verspreid vlamvertragende chemicalien werden gebruikt in schuim bekleedde baby en kinderartikelen. Het grote publiek werd gevraagd om kleine stukjes van schuim, gebruikt in kinderstoeltjes voor de auto, matten om babies te verschonen en matrasjes voor de wieg, op te sturen. Verder kochten de onderzoekers ook nieuwe producten voor verdere analyse op vlamvertragers.

In 80% van het schuim vonden zij verschillende types vlamvertragers. Meest algemene waren TDCPP (Tris(1,3-dichloorisopropyl)fosfaat) en FireMaster 550 (een mengsel van 4 broomhoudende vlamvertragers), beide worden uitgebreid ingezet in de America (en Europa). In 5 van de 101 monsters ontdekten Stapleton en collega?s polygebromeerde difenylethers (PBDEs), mogelijk duidend op de aanwezigheid van een type PBDE welke PentaBDE wordt genoemd. Het gebruik van PentaBDE werd echter in 2004 stilgelegd.

De studie bevestigt wat milieuwetenschappers allang weten, vertelt Larissa Takser (University of Sherbrook, Canada), onze blootstelling aan vlamvertragers is een samenstelling van oude chemicalien (bijv. PBDE) en nieuwere, recent ontwikkelde man-made chemicals. Deze nieuwe chemicalien zullen jarenlang worden ingezet voordat er een evaluatie naar de veiligheid plaatsvindt. (Aanvulling: onder REACh, Europese chemicalienwetgeving is dit niet mogelijk. Een stof dient getest te zijn voordat deze op de markt verschijnt.)

De artikelen die PBDEs bevatten zijn voor 2004 verkocht, hierom is de aanwezigheid van deze chemicalien niet opmerkelijk vertelt mede auteur Thomas Webster. We verwachtten dat het grootste gedeelte van de vlamvertragers zou bestaan uit TDCPP en FireMaster. Twee nieuwe vlamvertragers werden ook gevonden, eentje welke verkocht werd als ?V6? en een onbekend type.

Webster een milieu-epidemioloog aan de Boston University School of public Health in Massachusetts, vertelt dat een van de doelen van de studie was om erachter te komen welke vlamvertragende chemicalien er nu werkelijk worden gebruikt in babyproducten en dat deze producten, na aankoop, nog lange tijd gebruikt worden en hierdoor een bron vormen voor mogelijke blootstelling.

Wat vertelt de studie ons niet?

Als enigste staat heeft Californie strenge normen voor de ontvlambaarheid van bekleedde schuimen. Daar deze staat een grote markt is in America is wordt deze norm automatisch als standaard door de andere staten overgenomen.

Uiteraard dienen al de bekleedde schuimen in Californie te voldoen aan de wetgeving. En de enigste mogelijkheid is het toevoegen van vlamvertragers. Het is dus niet vreemd dat er vlamvertragers in de onderzochte producten zijn aangetroffen, verklaart Lucio Costa, een neurotoxisch onderzoeker aan de University of Washington, Seattle.

De vraag is of deze nieuwe vlamvertragers, vervangers van de oude PBDEs, in het milieu terecht kunnen komen (de vlamvertragers zijn niet chemische gebonden aan de kunststof en kunnen uitbloeden). Costa gaat verder, en als er blootstelling is, wat is dan het toxisch profiel?

Deze studie geeft hierop geen antwoord. De studie was er niet ontworpen om te bepalen aan welke gehaltes de babies, peuters en ouders blootgesteld worden.

Echter dit betekent niet dat mensen niet blootgesteld worden aan PBDEs en andere vlamvertragers. Deze man-made chemicals zijn zeer persistent en komen wijdverbreid in het milieu voor. Studies, sommige van dezelfde auteurs, hebben de chemicalien ontdekt in huisstof, borstmelk en zelfs in ijsberen.

Is het bekend dat deze chemicalien giftig zijn?

PBDEs zijn in chemisch opzicht vergelijkbaar met polychloorbifenyl oftewel PCBs. PCBs zijn sinds eind jaren 70 en begin jaren 80 verboden. Hoewel de toxiciteit van sommige PCB?s goed beschreven is, kan er over de giftigheid van PBDEs minder verteld worden.

Holly LaVoie (University of South Carolina School of Medicine in Columbia) bevestigt dat er op dit punt niet voldoende bewijs bestaat om PBDEs een bedreiging voor de volksgezondheid te verklaren. ?De meeste resultaten zijn afkomstig van dierproeven waarin er met hoge dosissen werd gewerkt, zegt LaVoie. ?Deze resultaten geven duidelijk aan dat er een probleem bestaat.?

Hoge dosissen kunnen neurobiologische problemen in laboratorium ratten veroorzaken. Het lijkt er ook op, overigens bij een veel lagere dosis, dat PBDEs schildklierhormomen kunnen imiteren (ze bezitten een overeenkomstige chemisce structuur). LaVoie?s team publiceerde recentelijk de eerste studie welke aantoonde dat ook een lage dosis PBDEs invloed had op de schildklierfunctie in ratten.

Een benadering vanuit een andere hoek vormen de epidemiologische onderzoeken. Deze proberen de puzzel tussen chemische blootstelling en gezondheidsproblemen op te lossen. Epidemologen gebruiken hiervoor de gereedschappen statistische methodes en bevolkingsonderzoeken.

Op dit moment lopen er verschillende epidemiologische studies over vlamvertragers, vertelt Takser, maar het kost tijd om de resultaten te kunnen publiceren. Een nadeel van epidemiologie is het feit dat we de gevolgen bestuderen. Het is dan al te laat.

Een grote epidemiologische studie is GESTE, deze onderzoek de relatie tussen PBDE blootstelling en de verstoring van schildklierhormonen en hieropvolgend de verdere ontwikkeling van het blootgestelde kind. Binnenkort (begin juni) worden de eerste resultaten op een workshop in Boston gepresenteerd, GESTE is hiervoor speciaal ontwikkeld. Takser verklaart: de tot nu toe verkregen data bevestigen de resultaten en hypotheses van dieronderzoek aan verstoring van de schildklierhormomen.

Takser vat het samen: in de werkelijkheid weten we dat deze vlamvertragers in dieren hormoonverstoorders van de schildklier zijn. Daarnaast worden ze in verband gebracht met gedragsproblemen (bijv. hyperactiviteit) bij jonge dieren en in kinderen.

Wat weten we van andere vlamvertragers dan PBDE?

Over TDCPP bestaan er studies dat deze vlamvertrager schadelijk is. In 1970 was de chemicalie het onderwerp van een fel debat, het werd toendertijd aangetroffen in kinderpyjama?s. Destijds werd het niet verbannen maar van de markt gehaald, legt Webster uit. Uit onderzoek wérd er een link gelegd dat de man-made chemical mutageen was. Ook zijn er verbanden gevonden met kanker en nieuwe data suggereert dat het mogelijk neurotoxisch is.

Dit is de stand waar we ons op dit moment bevinden, er is nog altijd minder data over TDCPP beschikbaar als over PBDEs. Echter over FireMaster 550 weten we vrijwel niets. Webster was ook verbaasd over het vinden van de 2 nieuwe verbindingen: ?V6? en het onebekende chemicalie. Webster benoemt het als het ?hydra probleem?, een veelkoppig monster uit de griekse mythologie: bij ieder kop die er werd afgehakt ontstonden er 2 nieuwe.

Costa bevestigd de woorden van Webster: dit is het probleem, indien we een verbinding aantreffen welke bewezen toxisch is wordt het verboden. Echter in de meeste gevallen weten we minder van de nieuwe verbindingen dan over de oude.

Vele onderzoekers denken dat de wijze waarop America man-made chemicals beoordeelt radicaal veranderd dient te worden. Het testen van producten dient plaats te vinden voordat ze op de markt verschijnen. Een benaderingswijze zoals Europa?s nieuwe chemicalienwetgeving: REACh.

Voorkomen de vlamvertragers wel brand?

De effectiviteit van vlamvertragers is moeilijk te bepalen, hun gebruik overlappen andere beschermingsmaatregelen, zoals brandmelders. Daarnaast is ook het dalende aantal van rokers, hoofdoorzaak van huiselijke brandjes, van invloed. Een andere vraag die opdoemt: dienen vlamvertragers überhaupt in babyproducten aanwezig te zijn?

Webster vraagt zich af: ?hoeveel babies roken er??

Het lobby-clubje van de industrie, the American Chemical Council, Washington DC, verklaart dat vlamvertragers een bijdrage leveren aan de brandveiligheid. Dit wordt bestreden door milieubewegingen, het aantal doden door branden is niet teruggedrongen en daarom bieden de vlamvertragers geen of nauwelijks bescherming.

Het is een onderwerp van discussie voor de komende conferentie, we hebben mensen die vertellen dat vlamvertragers nuttig zijn en anderen die verklaren dat ze schadelijk zijn, vertelt Webster.

Het uiteindelijke antwoord, voorspelt Webster, zal luiden: we weten het niet, er is meer onderzoek noodzakelijk.

Een vrijbrief voor Big Chemistry?

By Daniel Cressey

www.nature.com

Some Rights Reserved (CC BY-SA 4.0)
2
  1. dry-mode-2731@dry-mode-2731
    #122258
    We schijnen er wel niet door te worden blootgesteld, maar mijn vraag is: Is dit tegenwoordig niet in sigaretten verwerkt?
    Kan iemand mij hierop antwoord geven?
  2. divine-hill-3982@divine-hill-3982
    #122268
    Ik vermoed dat vlamvertragers best wel nut hebben. Of eigenlijk beter: het is slimmer om materialen te gebruiken die van zichzelf moeilijk branden. Lijkt mij volkomen logisch dat vlamvertragers zo wie zo in het milieu terecht komen.

    Zuivere katoen schijnt ontzettend makkelijk en snel te branden. Behandelen met brandvertragers is geen optie, mengen met uh, wol ofzo? Ik ben duidelijk geen expert, maar de ingeslagen weg is ook volgens mij een misdaad tegen de menselijkheid. Ug, moeder natuur.