<< error >> (our Markdown requires valid webpage links, not image links, see manual)

De Euro-Amerikaanse oorlog tegen Libië; leugens en misvattingen

Door James Petras en Robin Eastman-Abaya

Veel critici van de Euro-Amerikaanse oorlogen in het Midden-Oosten en thans ook in Noord-Afrika hebben hun argumenten gebaseerd op cliché-opvattingen en generalisaties die elke feitelijkheid missen. De meest algemene opvatting die in verband met de huidige oorlog tegen Libië kan worden vernomen is dat het ‘allemaal om de olie is te doen’ - het doel zou zijn het in bezit krijgen van de Libische olievoorraden. Euro-Amerikaanse woordvoerders daarentegen beweren dat het gaat om het beschermen van burgers tegen genocide en spreken van
een ‘humanitaire interventie’.
In navolging van de imperiale machten waar zij deel van uitmaken beweert zo’n beetje alles wat ‘links’ is - sociaal-democraten, marxisten, trotskisten, Groenen enz. -, dat we hier te maken hebben met een massale opstand van het Libische volk die ‘onze’ steun verdient, en niet weinigen van hen hebben om een militaire
interventie gevraagd of, wat op hetzelfde neerkomt, de hulp van de Verenigde Naties voor de ‘Libische revolutionairen’ om het Gaddafi-regime ten val te brengen.
Deze argumenten missen elke grond en miskennen de ware aard van de gecombineerd Amerikaans-Brits-Franse imperiale macht en het militaire expansionisme, zoals die bleek in alle oorlogen van de afgelopen tien jaar (Irak, Afghanistan, Somalië enz.). Wat opmerkelijk is aan de militaire actie tegen Libië is dat de grote mogendheden die weigerden deel te nemen aan de oorlog hun globale expansie op een geheel andere vorm baseren, namelijk op economische en marktontwikkelingen. China, India, Brazilië, Rusland, Turkije en Duitsland en de meest dynamische landen in Azië, Europa en het Midden-Oosten zijn vierkant tegen een ‘geallieerde’ militaire actie tegen de Libische regering, om de eenvoudige reden dat Gaddafi geen bedreiging voor hun nationale veiligheid vormt en omdat ze al volledig toegang hebben tot zowel de olie als tot een gunstig investeringsklimaat. Daar komt nog bij dat deze economisch dynamische landen bij de ‘opstandelingenleiders’, elites dus die elkaar de macht en westerse gunsten betwisten, niets kunnen ontdekken wat erop duidt dat zij in staat zijn een stabiele, vooruitstrevende en democratische regering te vormen.

1. Zes mythes over Libië: ‘links’ en ‘rechts’

   De belangrijke imperiale machten en hun buiksprekers bij de media beweren dat zij Libië bombarderen om ‘humanitaire redenen’. De militaire interventies uit het jongste verleden en die van vandaag geven echter een ander beeld: de interventie in Irak kostte meer dan één miljoen mensen het leven, bracht vier miljoen vluchtelingen op de been en de systematische vernieling van de fundamenten van een samenleving, de infrastructuur waaronder watervoorziening en riolering, irrigatie, elektriciteitsnet, fabrieken, en van onderzoekscentra, scholen, historische archieven, musea en Iraks uitgebreide sociale voorzieningen. De weg naar de imperiale barbarij in Irak begon met ‘sancties’, vervolgens werden no-flyzones ingesteld, daarna kwam een de facto afscheiding van het noorden, en ten slotte een inval en een bezetting door buitenlandse troepen, welke uitliep op een onderlinge strijd van ‘bevrijde’ doodseskaders.
   Veelzeggend is verder dat de imperiale aanval op Joegoslavië in de jaren ‘90, die als een grote ‘humanitaire oorlog’ werd verkocht om genocide te beëindigen, tot een 40 dagen durend luchtbombardement van Belgrado en andere grote steden leidde, alsmede tot de vestiging van een gangster- en terreurregime (KLA) in Kosovo, de bijna totale etnische ‘zuivering’ van Kosovo van Albanezen en de aanleg van de grootste Amerikaanse militaire basis op het continent (Camp Bondsteel).
   Het bombarderen van Libië heeft al het grootste deel van de infrastructuur, vliegvelden, wegen, zeehavens en communicatiecentra platgelegd, dit dus naast de militaire doelen. De blokkade van Libië en militaire aanvallen hebben veel multinationale ondernemingen doen vertrekken en voerde tot een massale uittocht van duizenden Aziatische, Oost-Europese, sub-Saharese, Arabische en
   Noord-Afrikaanse werknemers en specialisten op elk gebied, waarbij vrijwel in één klap de economie werd vernietigd, met massale werkeloosheid, rijen voor winkels en olietekorten als gevolg.
   In overeenstemming met het patroon van voorgaande imperiale interventies, werd de ogenschijnlijk beperkte oproep tot het instellen van een no-flyzone onmiddellijk gevolgd door het bombarderen van burger- en militaire doelen op de grond en lijkt het omverwerpen van een wettige regering nu in zicht. De huidige imperiale oorlogvoerders zijn evenals hun voorgangers geenszins betrokken bij een humanitaire missie: ze zijn een samenleving die zij beweren te redden te gronde aan het richten - of zoals een eerdere generatie van Amerikaanse generaals het in Vietnam uitdrukte: ‘de dorpen vernietigen om ze te redden’.

2. Een oorlog om de olie of olie te koop?

   Een geliefd cliché van ‘kritisch links’ is dat de imperiale inval begonnen
   is om de Libische oliebronnen in handen te krijgen en die over te dragen aan de multinationals. Dit niettegenstaande het feit dat Amerikaanse, Franse en Britse multinationals (evenals hun Aziatische concurrenten) al heel veel van de Libische olievelden exploiteerden - zonder dat ze hiervoor ook maar één bom hebben laten vallen. De afgelopen tien jaar werd zeer veel Libische olie geëxporteerd, wat het land veel geld opleverde. Het was Gaddafi die de grootste
   buitenlandse maatschappijen verwelkomde en er waren meer oliemaatschappijen in Libië actief dan in de meeste andere olieproducerende landen. Duidelijk moge zijn dat met al deze Europese en Amerikaanse landen die in Libië op massale schaal olie exploiteren de bewering dat de oorlog ‘over olie gaat’ nergens op is gebaseerd.

3. Gaddafi is een terrorist

   In de aanloop naar de huidige overval op Tripoli stelde Stuart Levey van de US Treasury Department (en een agent van Israël) een sanctiepolitiek in die 30 miljard dollar aan Libische bezittingen bevroor, onder het voorwendsel dat Gaddafi een moordlustige tiran was. Zeven jaar eerder echter hadden Cheney, Bush en Condoleeza Rice Libië van de lijst van landen met terroristische regimes afgevoerd en Levey en zijn handlangers bevolen de sancties uit de Reagan-periode op te heffen. Alle grote Europese staten gingen hierin snel mee: Gaddafi werd verwelkomd in Europese hoofdsteden, premiers brachten een bezoek aan Tripoli en Gaddafi beantwoordde dit met het ontmantelen van zijn nucleaire en chemische wapenprogramma. Gaddafi werd Washingtons partner in de veldtocht tegen een groot aantal groeperingen, politieke bewegingen en individuen die door de VS op een terreurlijst waren geplaatst, en arresteerde, martelde en doodde Al Qaida-verdachten, wees Palestijnse militanten het land uit en leverde openlijk kritiek op Hezbollah, Hamas en andere tegenstanders van Israël.
   In 2010 werd het Gaddafi-regime door de VN Mensenrechtencommissie ‘schoon’ bevonden, wat het overigens weinig positiefs bracht. Het uitvoeren van neoliberale hervormingen, de ‘politieke correctheid’, het meewerken aan de ‘War on Terror’ en het opdoeken van massavernietigingswapens verzwakte het regime alleen maar. Libië werd kwetsbaar voor aanvallen en raakte geïsoleerd van zijn vroegere anti-imperialistische bondgenoten. De met veel tamtam gedane concessies aan het Westen maakte Libië tot een makkelijke prooi voor de militaire planners in Washington, Londen en Parijs, die stonden te trappelen om hun slag te slaan.

4. De mythe van de revolutionaire massa’s

   Politiek ‘links’, waaronder de sociaal-democratische, groene en zelfs extreem-linkse partijen in Europa en de VS, nam de mediapropaganda die het Gaddafi-regime demoniseerde en de opstandelingen bewierookte voor zoete koek aan. Terwijl het imperiale leiders napraatte, rechtvaardigde ‘links’ zijn steun aan de imperiale militaire interventie in naam van het ‘revolutionaire Libische volk’, de ‘vredelievende’ massa’s die een ‘tirannie bevochten’ en die volksmilities organiseerden om ‘hun land te bevrijden’. Niets was verder verwijderd van de waarheid.
   Het centrum van de gewapende opstand is Benghazi, reeds lang een
   monarchistische broeinest van stammen en lieden die de afgezette koning Idris en zijn familie steunen. Idris had, totdat hij door de jonge radicaal Kol. Gaddafi werd verdreven, Libië met ijzeren hand als een achterlijk, semi-feodaal land geregeerd en genoot grote populariteit in Washington, dat van hem de grootste
   luchtmachtbasis (Wheeler) in het Middellandse Zeegebied kreeg.
   Onder de ruziënde leiders van de ‘overgangsraad’ in Benghazi (die voorwenden de leiders te zijn, maar die weinig georganiseerde volgelingen hebben) zitten neoliberale ‘expats’, die aanvankelijk de Euro-Amerikaanse invasie steunden met het idee dat ze op westerse raketten gezeten aan de macht konden komen. Ze staan openlijk het ontmantelen van de Libische staatsoliemaatschappijen voor die nu ‘joint ventures’ met buitenlandse maatschappijen vormen. Onafhankelijke waarnemers hebben gewezen op een duidelijk gebrek aan hervormingszin bij hen, laat staan dat er sprake is van revolutionaire of democratische bewegingen bij de opstandelingen.
   Het ontbreken van zowel democratische geloofsbrieven en als van massale sympathie voor anti-Gaddafi-krachten verklaart waarom ze moeten terugvallen op buitenlandse imperiale legers om hen aan de macht te brengen en hun volgzaamheid met betrekking tot imperiale wensen. Over hun mishandeling en vervolging van buitenlandse werknemers uit Azië, Turkije en vooral uit sub-Sahara Afrika, en ook van zwarte Libiërs werd door de internationale pers al meer dan eens gerapporteerd. Het zelfverklaarde leiderschap van de ‘Nationale Overgangsraad’ is niet democratisch of nationalistisch, of zelfs maar in staat het land te verenigen. Het zijn geen geloofwaardige leiders die bij machte zijn de
   economie te herstellen of werk te scheppen. Niemand kan serieus menen dat deze ‘bannelingen’, stamleiders, monarchisten en islamisten de paternalistische sociale verzorgingsstaat, welke door Gaddafi was opgezet en die Libiërs het hoogste inkomen per hoofd van de bevolking in Afrika verschafte, in stand willen houden.

5. Al Qaida

   De hoogste concentratie van terroristen die ervan verdacht worden banden te hebben met Al Qaida bevindt zich toevallig in de gebieden die door de opstandelingen worden bezet. Al meer dan tien jaar was Gaddafi, sinds hij zich bekende tot de Bush-Obama ‘War on Terror’-doctrine, met hen in een strijd verwikkeld. Deze jihadisten hebben hun vaardigheden gepolijst in het door Amerikanen bezette deel van Irak en Afghanistan en vechten nu mee in de gelederen van de opstandelingen tegen het veel seculierder Libische regime. Net als de stamhoofden, fundamentalistische geestelijken en monarchisten zijn ze actief in een ‘heilige oorlog’ tegen Gaddafi en verwelkomen ze wapens en luchtsteun van de Engels-Frans-Amerikaanse ‘kruisvaarders’ - net zoals indertijd de wapens en de training van het Carter-Reagan regime welkom waren voor de mullahs en stamhoofden in hun pogingen het seculiere regime in Afghanistan omver te werpen. Opnieuw is een imperiale interventie gebaseerd op verbintenissen met de meest achterlijke krachten. Over hoe een toekomstig regime zal zijn samengesteld (of regimes, indien Libië wordt opgedeeld) hangt een groot vraagteken en of de politieke stabiliteit terugkeert welke nodig is om Libiës oliebronnen te exploiteren is hoogst onzeker.

6. ‘Genocide’ of een burgeroorlog

   In tegenstelling tot de andere Arabische revoltes begon het conflict in Libië als een gewapende opstand, met als doel de macht gewapenderhand te grijpen. Anders dan de autocratische heersers van Egypte en Tunesië had Gaddafi een machtsbasis verworven bij een aanzienlijk deel van de Libische bevolking. Deze steun komt voort uit het feit dat bijna twee generaties Libiërs profiteerden van
   Gaddafis door olieinkomsten gefinancieerde onderwijs-, werkgelegenheids- en woningbouwprogramma, waarvan niets bestond ten tijde van de Libische koning (en Amerikaanse gunsteling) Idris.
   Aangezien geweld nu eenmaal inherent is aan een gewapende opstand, gaat op het moment dat men gewapenderhand de macht wil veroveren de aanspraak op burgerrechten verloren. In gewapende burgeroorlogen worden burgerrechten aan iedere kant geschonden. Wat een lawaai westerse media ook maken over
   Gaddafis ‘Afrikaanse huurlingen’ en de stilzwijgende goedkeuring door diezelfde media van ‘revolutionaire rechtvaardigheid’ tegen aanhangers van Gaddafi en regeringssoldaten die gevangen werden genomen in door opstandelingen bezette gebieden, de regels van het oorlogsrecht dienen te worden gerespecteerd, zowel met betrekking tot het beschermen van niet-strijdende burgers (waaronder
   regeringsgetrouwe) als van Libische krijgsgevangenen in het gebied dat in handen is van de opstandelingen. De onbewezen Euro-Amerikaanse beschuldiging van ‘genocide’, gepapegaaid door de media en ‘linkse’ woordvoerders, staat op gespannen voet met dagelijkse berichten over slachtoffers die als gevolg van het geweld in de steden en als gevolg van de wisselende strijd aan beide kanten vallen.

   Conclusie

   Als het niet gaat om het voorkomen van genocide, het in bezit nemen van oliebronnen of het bevorderen van democratie, wat is dan de drijvende kracht achter de Euro-Amerikaanse interventie?
   Eén aanwijzing verschaft de kieskeurigheid ervan: in Bahrein, Saoedi-Arabië, Jemen, Jordanië, Qatar en Oman gaat het arresteren, martelen en vermoorden van ongewapende demonstranten met totale straffeloosheid en met steun van de Euro-Amerikaanse imperiale staten gewoon door.
   Hoewel liberale critici het Westen van ‘hypocrisie’ en ‘dubbele maatstaven’ beschuldigen als het Gaddafi, en niet de slagers van de Golfstaten bombardeert, is de politiek van de imperiale leiders volkomen consequent. Ze verdedigen gewillige autocratische regimes in strategisch gelegen plekken, die hun toestaan lucht- en marinebases te vestigen, programma’s van geheime diensten uit te voeren en die logistieke ondersteuning kunnen bieden voor hun oorlogen in Irak en Afghanistan en met het oog op een toekomstige met Iran. Ze vallen het Libië van Gaddafi aan, enkel en alleen omdat Gaddafi geweigerd had actieve steun te verlenen aan de militaire operaties van het Westen in Afrika en in het Midden-Oosten.

   Hertaald door Leo de Does. De uitgebreidere Engelstalige versie is te vinden op:
   http://www.informationclearinghouse.info

   Flattr-account (optioneel)

www.informationclearinghouse.info