Ochtendgloren: nachtelijke politionele phishing

Ochtendgloren: nachtelijke politionele phishing

Bestrijding van de criminaliteit door het afsluiten van snelwegen lijkt een uitvloeisel van de aanpak van nodale controle en informatiegestuurde politie. De redenering is eenvoudig. Boeven en andere slechteriken in de woorden vanoverheidsfunctionarissen gebruiken snelwegen als aan- en afvoerroutes van criminele waar. Door de snelweg af te sluiten en iedereen te controleren wordt de criminaliteit bestreden.

Deze ongerichte controle acties gericht tegen niet-verdachte burgers lijken proeftuinen voor het samenwerken van tientallen opsporingsdiensten en meer dan honderd functionarissen. Het denken binnen het opsporingsapparaat is duidelijk gekanteld. Iedereen is verdachte op de rijkswegen. Het Kwaad beweegt zich.

In het verleden vooral in het oosten van het land, waar de operatie Ochtendgloren zijn oorsprong kent, maar de laatste jaren ook in het westen en zuiden, waar inmiddels vergelijkbare operaties onderde naam Avondlicht worden gehouden. Kritische kanttekeningen, vragen, evaluaties, analyses, het is allemaal niet nodig.

Twijfelaars van de maatregel worden net zolang onder druk gezet tot ze instemmen en een kritische beschouwing van dit zware middel is nergens in de stukken te vinden. Dat is verontrustend in een rechtstaat waar politie en justitie steeds meer middelen en mogelijkheden krijgen. Zonder nuances wordenrechten van burgers alleen maar meer ingeperkt. Meerdere keren per jaar worden snelwegen in Nederland door meer dan honderd functionarissen afgesloten om vele honderden automobilisten systematisch te controleren.

Alhoewel het formeel om verkeerscontroles gaat blijkt de werkelijke motivatie de bestrijding van de midden criminaliteit te zijn; inbrekers en overvallers die zich per auto verplaatsen. Analyse van deze criminaliteit en de effectiviteit van de kostbare operaties ontbreekt echter. Cijfers laten duidelijk zien dat er aan de veiligheid in de gemeenten langs de snelwegen weinig verandert. De incidentele successen die er tijdens de operaties worden geboekt lijken meer op toevalstreffers dan serieus politiewerk.

Waarom er gemikt wordt op grote logge operaties die dagen van tevoren en van kilometers afstand zijn te zien, roept vooral vragen op. In de woorden van iemand die post op flitsservice.nl onder de nick-name ‘vw-driver’: “Vanavond weer een actie Ochtengloren langs de A1 bij parkeerplaatsen Boermarken De Hop nabij Holten.

Hoezo? Staat er weer het bekende materiaal opgesteld op de parkeerplaatsen?” En een andere bijdrage is van een persoon die zichuitgeeft als ‘classpool’ voegt er aan toe dat er ruime ervaring is bij hetomzeilen van de controles: “Het blijft werkelijk een amateuristisch opgezetteactie. In beide richtingen kon je voor de controle de snelweg af, stukjebinnendoor van 5 minuten en de snelweg weer op.”

Ondertussen leveren de operaties volgens de betrokken instanties zelf een dusdanig risico voor ambtenaar en burger op dat de locaties als veiligheidsrisicogebied moeten worden aangemerkt. Deze aanmerking biedt gelijk de juridische basis om automobilisten nog eens extra te verwennen door ze preventief te fouilleren.

Gestart als reactie op een schietpartij van bekendenvan de politie worden nu duizenden Nederlanders onderworpen aan criminaliteitscontroles, terwijl zij niet verdacht zijn van het plegen van een misdrijf. En het resultaat. Cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistieklaten vooral zien dat het aantal diefstallen en inbraken stijgt. Rijssen-Holten, de gemeente die het fanatiekst is bij het inzetten van Ochtendgloren vertoont een stijging van het aantal inbraken met 25%.

Als de politie na het ochtendgloren huiswaarts keert, hebben de “slechteriken uit hetwesten” in alle rust de huizen van brave burgers leeg kunnen halen. Niet desamenleving verhardt, maar het ongerichte optreden van overheidsdiensten gericht op 100% repressief optreden laat zien wie er nu werkelijk verhardt inzijn standpunt. Of het veiliger wordt is allang geen issue meer.