Banken: 300 down, op naar de 1.000!

In Nederland kennen we het depositogarantiestelsel. Op basis van dit stelsel garandeert De Nederlandsche Bank een deel van spaartegoeden van een omgevallen bank. DNB slaat het betaalde bedrag vervolgens om over andere banken.

In de VS bestaat een vergelijkbaar stelsel. Daar garandeert de FDIC (Federal Deposit Insurance Corporation) spaartegoeden tot wel $250.000. De FDIC werd ingesteld in 1933 in navolging op de golf van omgevallen banken tijdens de Grote Depressie en neemt banken over (lees: als banken de deuren sluiten). De FDIC wordt voornamelijk betaald door premies die banken moeten betalen. Formeel betaalt de overheid daar niet aan mee.

De FDIC heeft een lijstje met failed banks op haar website. Handig om zelf de nummers op te tellen. Zo leert eenvoudige studie dat sinds 2000 meer dan 300 banken door de FDIC overgenomen zijn. Bekijk je dat in een grafiek, valt onmiddellijk op dat het tot en met 2007 rustig was: slechts 27 failures. Sinds 2008 gaat het rap omhoog met het aantal failures. In 2010 is het weer slechter dan 2009. Op dit moment hebben we - eind oktober 2010 - evenveel failures als in heel 2009. De trend is dus opwaarts.

Trekken we de huidige trend 2009-2010 onwetenschappelijk door, dan zal ergens rond 2014 het totale aantal failures op 1.000 komen. Laat ik nou net geroepen hebben dat de kredietcrisis niet over is als we niet tenminste 1.000 bank failures hebben gezien…..

In termen van geld is deze crisis erg duur. In de Grote Depressie ging het om $100 miljard, in de S&L crisis ging het om $923 miljard, en nu om bijna $8 biljoen. De grote vraag is: waarom hebben we nog maar zo'n 300 failures als zo'n 3.000 van de 7.800 banken in de VS hoge exposure hebben op het nog immer kelderende vastgoed?

De verliezen lopen op, en executie levert ook steeds meer problemen en kosten op, mede dankzij foreclosure-gate. We zien banken - midden in de slechter en slechter wordende markt - winsten rapporteren enkel en alleen door hun reserves voor slechte tijden te verminderen. Alsof je de remmen verwijdert, want dan rijdt de kar nog net eventjes wat langer door vóór de afgrond.

De winstcijfers van banken voor het 2e kwartaal 2010 (Q2 2010) waren de hoogste sinds 3 jaren. Bijna $22 miljard. Natuurlijk een signaal voor banken om hun reserves voor slechte leningen te verlagen, regelrecht in tegen kraterende kredietwaardigheid van burgers, onder water staande hypotheken en vallend commercieel vastgoed. En de FDIC maar roepen dat banken duidelijk sterker worden. In Q2 2010 werd in totaal $40.3 miljard in reserves gestopt: het minste sinds Q1 2008 en $27 miljard minder dan in Q2 2009.
Ofwel, de banken verdienden $22 miljard in Q2 2010 door niet zoveel in de reserve voor slechte leningen te stoppen. Van die $22 miljard werd trouwens ongeveer $20 miljard verdient door de 105 grootste banken van de VS. De andere $1.7 miljard werd verdient door de andere 7.725 banken. Dat allemaal onder de dekking van de lakse boekhoudregels, eerder expliciet ingesteld om banken van een gewisse ondergang te behoeden.

Kortom, banken in de VS krijgen respijt van normaal en degelijk boekhouden, en melden winst ten koste van gezonde reserves voor slechte leningen. Dat soort Enronomics gaan de banken uiteindelijk niet redden: je kan gebrek aan winsten niet eeuwig verbloemen met (door de overheid gelegaliseerde) boekhoudfraude. Ofwel, waarom zijn er niet meer failures?

Banken die in de problemen zitten genoeg: op de onofficiële lijst (je weet wel, mensen die wel gezond verstand vertonen) prijken thans 871 banken. Daar ligt het niet aan. Een mogelijkheid kan zijn dat de mid-term verkiezingen van November nog voor de deur staan. Een andere mogelijkheid is dat de FDIC zelf zo ongeveer bankroet is.

Uit onofficiële cijfers blijkt dat de FDIC zelf per juni 2010 $15 miljard onder water zit. Let wel, dat is nadat zij de bijdragen van banken voor 2010, 2011 en 2010 heeft gevraagd. Sterker nog, sinds Q3 2009 zit de FDIC al in negatieve sferen (het tekort was zelfs $25 miljard). Dat terwijl de storm van tegenvallende inkomsten, juridische kosten van foreclosure-gate, en dus omvallende banken nog op gang komt de komende jaren.

De andere vraag die dus onderhand opkomt: wie redt straks de redder van banken, de FDIC?

(dit is een vrije bewerking van de speech van Douglas French van het Mises Instituut)