<< error >> (our Markdown requires valid webpage links, not image links, see manual)

Monsanto BT Katoen: studie naar bijwerkingen

Monsanto, producent van onder meer genetisch gemodificeerd katoenzaad, staat al jaren onder druk. Vanuit de milieu beweging zijn grote twijfels over de veiligheid van de toepassing van genetische modificatie in organische materialen. De ecologische effecten zouden onvoldoende onderzocht zijn en de voorgespiegelde succesverhalen werden betwijfeld.

Onderstaand stuk is een samenvatting het rapport ?Benefits of Bt cotton counterbalanced by secondary pests?? , welke mij werd toegezonden door Professor Peter Ho, waarvoor ik hem hartelijk wil bedanken. Op het rapport zijn enkele aanvullingen toegevoegd als achtergrond over BT Katoen en de reactie van Monsanto in de Indiase pers waarin toegegeven wordt dat de BT Katoen als bestrijding van pest soorten niet is geslaagd.

Indien U het rapport eveneens wilt ontvangen, dan kunt mij een verzoek per email toesturen.

Introductie.

Bacillus thuringiensis of BT is een van nature voorkomende bodem bacterie gebruikt door boeren om lepidoptera insecten te bestrijden door middel van een toxine dat het produceert. Door middel van genetische manipulatie, hebben wetenschappers het gen dat verantwoordelijk is voor het maken van de toxine in een reeks van gewassen ingevoerd, waaronder katoen. Katoen gewassen zijn zeer gevoelig voor plagen en aanvallen. Hierdoor is katoenteelt verantwoordelijk voor het gebruik van meer dan 10 procent van de pesticiden in de wereld en meer dan 25 procent van de insecticiden. Toepassing van genetische modificatie leek voor de hand liggend om het gebruik van de bestrijdingsmiddelen te verminderen.

Maar het Bt-toxine richt zich alleen op de bollworm complex, bestaande uit de Amerikaanse bollworm, de gevlekte bollworm, de stekelige bollworm en de Pink Bollworm. De Bt-toxine Cry1Ac, goedgekeurd voor commerciële toepassing, is vooral specifiek voor de Amerikaanse Bollworm, welke de plant aanvalt na 60 dagen van het zaaien. De Pink bollworm valt de plant aan na 130 dagen van het zaaien – de tijd van de eerste pick. Terwijl Cry1Ac slechts een matig effect heeft op het Pink bollworm, geen van de Mahyco hybriden invloed hebben op plagen zoals trips, bladluizen en Jassids, welke de plant aanvallen tijdens de vroege fase. Dus, terwijl het aantal sprays tegen de bollworm naar beneden kon, is er niet een vermindering van het gebruik van pesticiden tegen de andere plagen.

Studies naar het gebruik van pesticiden en de effecten hiervan op katoen en eventuele plagen is zeldzaam. Het onderzoek van J.H. Zhao, P.Ho en H. Azadi is een onderzoek onder 1000 willekeurige landbouwers uit 5 verschillende Chinese provincies. De studie laat zien dat de vermindering van pesticide gebruik in BT Katoen gebieden aanzienlijk lager is dan in andere streken. Met name blijft het pesticide gebruik hoog voor het bestrijden van secondaire pest soorten.

Inleiding studie

Katoen is het grootste economische China gewas en is onderhevig aan grote schade door de katoen-Bollworm (Helicoverpa armigera). Tijdens de Mao tijdperk en het begin van de periode van economische hervormingen in de eerste helft van de jaren 1980, werd de bollworm gecontroleerd door middel van gechloreerde koolwaterstoffen (zoals als dichloor-difenyl-trichloorethaan) Toen de bollworm resistentie ontwikkelde tegen deze insecticiden en de effeciviteit terugliep, nam het gebruik van insecticiden toe. In reactie, wetenschappers van de Chinese Academie van Landbouwwetenschappen initieerde onderzoek naar transgene katoen, wat resulteerde in de ontwikkeling van een Chinees ras van Bt-katoen.

Het wereldwijde areaal Bt-katoen is sterk toegenomen sinds de introductie ervan in 1996 van 16,700 hectare naar 3.8 miljoen hectare in 2007. Dit komt overeen met 69% van de hoeveelheid verbouwde katoen van 5.5 miljoen hectare. Tot 2006 was China de nummer 1 producent van Katoen, totdat India deze positie overnam. India produceerde toen 3.8 miljoen. De 2 landen zijn gezamenlijk verantwoordelijk voor 8.7% van het totale genetisch gemodificeerde verbouwde katoen.[ISAAA 2007]

Eerdere studies naar het gebruik van BT katoen impliceerde dat het gebruik hiervan een significante kostenbesparing met zich meebracht voor met name kleinere bedrijven. Een studie in Makhathine Falts in Zuid Afrika liet zien dat er een afname was van het gemiddelde pesticide gebruik bij bedrijven die BT Katoen gebruikten. Hierdoor werden kosten bespaard op pesticiden en arbeid[Bennett et al. 2003 p128]Studie in India, Burkina Faso en China lieten hetzelfde beeld zien. [Qaim 2003, Pray et al. 2001, Vitale et al. 2008]

Echter de succesverhalen van deze studies word in andere studies in twijfel getrokken. Naast de economische voordelen werden de bevestigende studies van BT katoen ook op grond van methodologische gronden betwijfeld en op grond van effectiviteit van pest bestrijding als gevolg van lagere en minder gevarieerde ontwikkelingen. [Shantharam et al. 2008]

Tegelijkertijd was er twijfel over de lange termijn ecologische effecten van genetisch gemodificeerde katoen. De onzekerheid hiervan ligt in het gegeven dat de effecten ervan pas over een aantal jaren zichtbaar worden. Deze ecologische effecten kunnen bestaan uit: 1) ontwikkeling van resistentie, 2)Negatieve effecten op de natuurlijke vijanden van de BT katoenworm, 3)Contraproductief effect op bodem voedingstoffen en biosfeer. 4)toename van secundaire pest soorten en plagen.

Studies binnen gecontroleerde velden liet zien dat de bollworm wel degelijk resistentie kan opbouwen tegen BT katoen. [downes et al. 2007, Gujar et al. 2007, WU 2007]Deze resultaten zijn onlangs bevestigt in open velden. Om de resistentie tegen te gaan wordt geadviseerd 20% van het veld te beplanten met niet gemodificeerde planten. Echter en met name in ontwikkelingslanden is het toezicht en controle op een dergelijke specifieke verbouwing erg slecht te controleren.

Tot op heden is er geen bewijs gevonden voor een negatieve invloed op de natuurlijke vijanden van de Bollworm als gevolg van het gebruik van BT katoen. Er is wel bewijs gevonden voor een negatieve ontwikkeling voor de voedingsbodem en biosfeer. [Viktorov 2008. Sarkar et al. 2008] Belangrijkste vaststelling is echter dat BT katoen geen bescherming biedt tegen secundaire pest soorten en plagen, welke in door pesticide gecontroleerde velden, gedood worden door de zware toepassing hiervan. Echter, naarmate minder pesticide gebruikt worden, wordt de kans groter dat secundaire pest soorten kunnen ontwikkelen tot primaire soorten. Daarbij wordt het effect van BT katoen geneutraliseerd. Gebaseerd op een 3 jarige studie in de provincie Henan[China] is vast komen te staan dat er geen significant verschil is in pesticide gebruik tussen BT katoen velden en traditioneel besproeide velden. Het aanvullend besproeien van BT katoen velden ter bestrijding van secundaire pest soorten is hier debet aan.

Tegen deze achtergrond is de veldstudie “Benefits of Bt cotton counterbalanced by secondary pests?…” verricht, gericht op de perceptie van boeren inzake secundaire pest soorten. Zijn boeren bewust van de verschuiving naar secundaire pest soorten als gevolg van het gebruik van BT katoen.

Methologie studie.[verkort]

De studie is gebaseerd op gegevens uit een pilot studie en volledige veld studies. Het onderzoek heeft plaatsgevonden in provincies Anhui en Jiangsu en de autonome regio Xinjiang Uyghur. De studie bevat 12 consistente interviews en een onderzoek onder 50 willekeurige bedrijven. De volledige studie is uitgevoerd in 2005 en behalve de eerder 3 genoemde gebieden, eveneens in de provincie Hebei en Shandong waar 1000 bedrijven zijn betrokken, 5 focusgroepen en 68 diepte interviews zijn gehouden. Hierin zijn betrokken verschillende bedrijven, belanghebbenden uit de agro technologische sector, lokale en nationale ambtenaren, wetenschappers, zakelijke en NGO vertegenwoordigers.

De onderzoeksgebieden zijn mede geselecteerd op grond van klimatologische omstandigheden en agricultuur verschillen om tot een evenwicht beeld te komen van de 3 verschillende Chinese gebieden; Gele Rivier, Yangzi Rivier en Noordwestelijke regio’s.

Resultaten.

Tijdens de Mao periode was de Overheid het voornaamste informatie kanaal over agricultuur ontwikkelingen. Na de start van de economische hervormingen in 1978, de Overheid verminderde haar taken op het landelijke gebied. In 2000 werd de Zaad wetgeving aangenomen, welke impliciet een liberalisering van de markt inhield, wat leidde tot een toename en grote spreiding van private ondernemers. Ondanks deze wijzigingen bleven ambtenaren de belangrijkste bron van informatie over nieuws op agricultuur gebied.

Om de kennis van boeren te testen op het gebied van BT Katoen, is opzettelijk de term “Genetisch gemodificeerd” en “transgenese katoen” vermeden. Initieel is de term ‘pest resistent katoen’ gebruikt, omdat dit de meest gangbare term is voor BT Katoen.

Een aanzienlijk deel van de respondenten,43%, gaf aan voor de eerste hiervan gehoord te hebben langs officiële kanalen, terwijl 39,9% kennis hierover heeft vernomen via buren, familie en vrienden. De zaad bedrijven namen 11,4% voor hun rekening, media nam 4,5% voor zijn rekening en 1,2% overig. Wanneer specifiek gevraagd werd naar transgenese katoen of BT gene, waren de resultaten 85,1% en 94,5 % die hier niet van hadden gehoord. De respondenten die hier wel van hadden gehoord, gaven aan dat zij dit vernomen hadden via de media. Voor transgeen katoen 63,4 % en voor BT katoen 82%. Dit geeft aan dat er een groot gat zit in de kennis bij boeren omtrent BT katoen.

Veronderstelde voordelen.

Ten eerste werd gevraagd waarom men BT katoen toepaste. 79,1% gaf aan voor de bestrijding van Bollworm. Uit tabel 1 blijkt ook dat het aantal incidenten met Bollworm is afgenomen.

tabel 1: incidenten met Bollworm

Uit tabel 2 blijkt dat de productie kosten niet naar beneden zijn gegaan bij het gebruik van BT katoen, vanwege de dure aanschaf. Daarnaast geven de boeren aan dat BT katoen alleen op de Bollworm effect heeft.

Er is ook gekeken naar welke variant de meeste voorkeur heeft. Dit wordt gecompliceerd door de enorme hoeveelheid variteiten die op de markt zijn. Officieel zijn er in China er maar 2 op de markt. Geproduceerd door Monsanto / Delta Pineland en die van de Chinese Biocentury Company. In werkelijkheid zijn er talloze en ook illegale variteiten in omloop.[tabel 3] Opvallend is dat in de provincie Anhui de boeren ontevreden zijn over het gebruik van Monsanto 32B varieiteit. Mogelijk omdat dit een oudere soort is, die minder is toeberekend op de lokale condities. 32B wordt ook alleen gebruikt in Anhui, waar andere provincies al nieuwere variteiten gebruiken.

tabel 2: Effecten toepassing Bt katoen

Naast duidelijke voordelen bij de bestrijding van de Bollworm, geven de boeren aan ook duidelijke negatieve ontwikkelingen te zien. De eerste tegenslag is de lagere productiviteit versus conventionele soorten, zoals door 22,5% wordt aangegeven. Dit is wel opvallend omdat de hybride F1 soort welke wijd verbreid gebruikt wordt in China een aantoonbaar heterosis effect heeft en dus een betere productiviteit zou moeten geven dan de F0 soort.

Een 2e probleem voor boeren is de hogere prijs van het BT katoenzaad met als gevolg dat er geen kostenbesparingen zijn onder aan de streep. Uit tabel 2 is op te maken dat maar liefst 2/3 van de respondenten dit probleem onderkende. Verder word BT katoen gepromoot vanwege het feit dat het pesticide gebruik terugdringt. Hier wordt nauwelijks melding gemaakt door de respondenten als zijnde de reden om BT katoenzaad te gebruiken. In tabel 3 is te zien dat het gebruik van pesticiden wel afnam, maar deze uitkomsten zijn aanzienlijk lager dan uit andere studies bleek.

tabel 3: toepassing en waardering Bt soorten

Uit tabel 2 blijkt ook dat 58,9% aangeeft dat Bt katoen alleen effectief is tegen Bollworm. Vervolgens is de respondenten ook gevraagd of zij een toe -afname zagen in secundaire pest soorten. In grafiek 1 is aangegeven in welke mate de respondenten een toename van secundaire pest soorten hebben waargenomen. Gezien het feit dat de introductie van BT katoen plaatsvond in de periode 1996-2000, is er sprake van een evaluatie van 8 tot 9 jaar ten opzichte van het onderzoek.De grafiek laat op sommige punten enorme toename zien van andere pest soorten, waarmee bevestigt wordt dat de bestrijding van Bt katoen, leidt tot een significante toename van andere pest soorten.

grafiek 1: toename secundaire pest soorten bij Bt katoen toepassing

Conclusies

In de wetenschappelijke literatuur werd al aangevoerd dat het gebruik van BT katoen kon leiden tot een toename van secundaire pestsoorten als gevolg van; algemene ineffectiviteit van BT Katoen tegen andere pestsoorten dan Bollworm en een lagere pesticide toepassing bij BT katoen. Hierdoor kunnen andere soorten de kop opsteken en eventueel een primaire pestsoort worden. Deze studie onderstreept dit scenario. Boeren geven aan dat vooral de resistentie tegen Bollworm de voornaamste reden van adoptie is en niet het verminderde gebruik van pesticides.

Er is op zich consensus over het feit dat BT katoen de Bollworm onder controle brengt, maar de opkomst van andere soorten staat daar tegenover. Initieel na introductie van BT katoen, was het pesticide gebruik duidelijk lager. Echter 5 jaar later is het gebruik weer toegenomen.

Tijdens de studie zijn nog 2 problemen zichtbaar geworden. Boeren hebben nauwelijks kennis van BT katoen en genetische modificatie en de mogelijke effecten hiervan. Een lage kennis graad heeft als consequentie dat boeren eventuele veranderingen in de agricultuur niet op hun juiste waarde kunnen schatten. Specifiek in het geval waar BT katoen effect heeft op de vruchtbaarheid van de bodem.

Ten tweede geeft ongeveer 25% aan een lagere productiviteit te ondervinden als gevolg van gebruik van BT katoen. 60% geeft aan dat er geen sprake is van kosten reductie door het gebruik van BT katoen. De te hoge kosten van het gemodificeerde katoenzaad is hier debet aan.

Verschillende onderzoekers hebben gewezen op de mogelijk potentiële risico’s van gebruik van gemodificeerd katoenzaad. Gezien de weinige kennis van de lange termijn effecten is grote voorzichtigheid geboden bij de toepassing van gemodificeerd zaad, zeker gezien de geconstateerde effecten op de voedingsbodem.

———————————————————————————————

Monsanto reactie.
Op 7 maart 2010 laat Monsanto in een persbericht[times of india] weten dat BT Katoen niet geslaagd is om pest soorten onder controle te brengen. Dit bericht volgt na onophoudelijke kritiek vanuit met name India, waar boeren onder druk om BT katoenzaad te gebruiken, geen enkel voordeel hieruit verkregen.

Monsanto said that during field monitoring in 2009, the Bt cotton variety used in four Gujarat districts — Amreli, Bhavnagar, Junagarh and Rajkot — was found to attract the pink bollworm, a major pest that attacks cotton plantations.

Monsanto moest toegeven dat de Pink Bollworm resistentie had opgebouwd. In India is momenteel een moratorium ingesteld op de introductie van nieuwe gemodificeerde zaden. Eerst wil het Indiase ministerie een uitgebreid onderzoek afwachten welke ongeveer1 a 2 jaar in beslag zal nemen. Daarbij zal ook gekeken worden naar de ecologische impact van het gebruik van genetisch gemodificeerd zaad.

Bronnen:
http://www.hinduonnet.com/fline/fl2011/stories/20030606006012600.htm
http://timesofindia.indiatimes.com/india/monsanto-accepts-its-bt-cotton-failed-pest-control-tests/articleshow/5652836.cms

“Benefits of Bt cotton counterbalanced by secondary pests? Perceptions of ecological change in China”
Jennifer H. Zhao · Peter Ho · Hossein Azadi
Received: 18 December 2009 / Accepted: 23 March 2010
© The Author(s) 2010. This article is published with open access at Springerlink.com

J.H. Zhao
Department of Agro-biotechnology,
China Agricultural University, Beijing, China
P. Ho (B) · H. Azadi
Leiden Institute for Area Studies (LIAS),
Faculty of Humanities, Leiden University, Leiden,
The Netherlands
e-mail: peterpsho@gmail.com
H. Azadi
e-mail: hos.azadi@gmail.com

hgroen.wordpress.com